Bupropion ve cinsellik üzerindeki olumsuz yan etkiler, diğer antidepresanlara kıyasla oldukça azdır. Esas itibarıyla Bupropion (yaygın ticari isimleri arasında Wellbutrin, Zyban) depresyon ve sigara bırakma tedavisinde yaygın kullanılan bir ilaçtır. Bupropion, dopamin ve norepinefrin geri alımını inhibe eder, ancak serotonin üzerinde minimal etkiye sahiptir. Bu nedenle, cinsel yan etkileri daha azdır. Dopamin, cinsel istek ve hazla ilişkili bir nörotransmitterdir, bu da bupropionun cinsel işlev üzerinde olumlu etkiler yapabileceğini açıklar.
Genel Bilgiler
Kullanım Alanları
- Depresyon tedavisi: Majör depresif bozukluk (MDD) tedavisi
- Sigara bırakma: Nikotin bağımlılığı tedavisi (Zyban ismiyle)
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): Bazı durumlarda ek tedavi olarak
- Mevsimsel depresyon (SAD): Kış aylarında görülen depresyonun tedavisi
Etkisi Nasıl Çalışır?
Bupropion, beyin kimyasallarından dopamin ve norepinefrin seviyelerini artırarak çalışır. Serotonin seviyelerine çok az etkisi vardır, bu yüzden klasik SSRI antidepresanlardan farklıdır.
Yan Etkileri
- Ağız kuruluğu
- Baş ağrısı
- İnsomni (uykusuzluk)
- Anksiyete
- Baş dönmesi
- Bulantı
- Kilo kaybı
Ciddi yan etkiler:
- Nöbet (özellikle yüksek dozda)
- Kalp çarpıntısı
- Psikiyatrik rahatsızlıklarda kötüleşme (anksiyete, panik atak)
Kimler Kullanmamalı?
- Nöbet geçmişi olanlar
- Yeme bozukluğu olanlar (anoreksiya, bulimiya)
- Alkol veya sedatif madde yoksunluğu sürecinde olanlar
Dozaj
- Depresyon için: Genellikle günde 150-300 mg
- Sigara bırakma için: Günde 150-300 mg (yaklaşık 7-12 hafta)
Avantajları
- Kilo alımına sebep olmaz. Hatta bazı antidepresanların aksine kilo kaybı yapması mümkündür.
- Cinsel yan etkileri düşüktür
- Uyuşukluk yapmaz
Dezavantajları
- Nöbet riskini artırır
- Anksiyeteyi kötüleştirebilir
- Bazen uyku problemlerine yol açar
Bupropion ve Cinsellik
Bupropion ve Cinsellik: Olumsuz Yönler
Diğer Antidepresanlara Göre Daha Az: Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) gibi diğer antidepresanlar sıklıkla cinsel isteksizlik, erektil disfonksiyon ve orgazm güçlüğü gibi yan etkilere neden olur. Bupropion, bu tür yan etkileri daha az gösterir ve hatta bazı hastalarda cinsel işlevi iyileştirir.
- Cinsel İsteği Artırıcı Etki: Bazı çalışmalar, bupropionun cinsel isteği artırabileceğini göstermiştir. Bu nedenle, özellikle cinsel yan etkilerden şikayetçi olan depresyon hastalarında tercih nedenidir. Nadiren de olsa cinsel yan etkiler (örneğin, cinsel isteksizlik) bildirilmiştir.
Bupropion ve Cinsellik: Olumlu Yönler
- Antidepresan Kaynaklı Cinsel Yan Etkiler: SSRI’lar gibi ilaçların neden olduğu cinsel yan etkileri azaltmak için bupropion eklenir veya bu ilaçlarla yer değiştirilir.
- Cinsel İsteksizlik Tedavisi: Bazı durumlarda, özellikle kadınlarda düşük cinsel istek (hipoaktif cinsel istek bozukluğu) tedavisinde bupropion etkilidir.
Sonuç
- Bupropion, epilepsi öyküsü olan kişilerde nöbet riskini artırabilir, bu nedenle bu tür hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
- İlaç, doktorun önerdiği dozda ve sürede kullanılmalıdır. Aniden kesilmemelidir.
- Bupropion, cinsel yan etkileri diğer antidepresanlara göre daha az olan bir ilaçtır ve hatta bazı hastalarda cinsel işlevi iyileştirebilir. Ancak, her hasta için uygun olmayabilir ve doktor tavsiyesiyle kullanılmalıdır.
Bupropion ve Cinsellik